Zoveel leiders, zoveel leiderschapsstijlen. Je zou er bijna van in de war raken. De essentie van leiderschap blijft: de goede beslissingen nemen, zorgen dat anderen die begrijpen, volgen en omarmen, zodat die beslissingen worden uitgevoerd en ambities worden gerealiseerd. En daarvoor zijn er heel veel verschillende leiderschapsstijlen beschikbaar. We zetten ze hier op een rij. Op alfabetische volgorde.
Aanmoedigend leiderschap
Aanmoedigende leiders benadrukken het positieve, identificeren ieders sterke punten, erkennen prestaties en spreken hun vertrouwen uit in de capaciteiten van hun volgers en in hun bereidwilligheid om goed werk te blijven leveren. In plaats van te vertellen wat ontoereikend is en wat beter moet, prijzen aanmoedigende leiders wat is bereikt en ondersteunen ze hun mensen om op dit succes voort te bouwen.
Activistisch leiderschap
Een activistische leider zijn betekent dat je meer bent dan slechts een pleitbezorger of ondersteunende leider. Iedereen kan een transformatie-initiatief bepleiten of ondersteunen, maar een activist staat zelf heel zichtbaar in het speelveld, is een rolmodel en zorgt dat hij leert door te doen. Zonder deze stijl ontbreekt voorbeeldgedrag (leading by example). Zulke leiders – of ze nu CEO zijn of teamleider op de werkvloer – geven leiding door actie. Voorwaarde is dat een omgeving wordt gecreëerd die dit mogelijk maakt.
Ambidexter leiderschap
De actieve aansturing van het oude én het nieuwe om zo meer innovatie in de organisatie te bewerkstelligen.
Androgyn leiderschap
Androgyn leiderschap betreft leiders met masculiene en feminiene kwaliteiten. Vrouwelijk leiderschap – het beter in staat zijn om relaties te bouwen, mensen te motiveren en risico’s te hanteren- combineren met meer mannelijke kenmerken als risico en kracht.
Autocratisch leiderschap
Een autocraat is een alleenheerser. Autocratisch leiderschap is een manier van leidinggeven die vooral gericht is op taken, niet zozeer op de medewerkers die dat mogelijk maken. De manager zorgt voor de uitvoering van de organisatiedoelen en -taken. Hij heeft zelf een grote rol, want hij deelt taken uit en verwacht dat de medewerkers de toegewezen taken goed zullen uitvoeren.
Autoritair leiderschap
De leider heeft het alleen voor het zeggen. De medewerkers zijn ondergeschikt en moeten doen wat de leider zegt.
Bassistisch leiderschap
Zoals de bassist in een band, zo kijkt de bassistisch leider voortdurend wat hij kan doen om het muziekstuk van een organisatie beter te laten klinken in tempo en intensiteit. Hij zet het fundament neer en geeft structuur. Daardoor krijgen medewerkers vertrouwen in de uitvoering en halen het beste uit zichzelf. Ze weten dat ze altijd op de bas kunnen terugvallen. Als de bas zuiver speelt gaat iedereen zuiver spelen. Voordat ze het podium opgaan, zorgt de bassist dat de musici goede afspraken maken met elkaar; bij afwijkingen grijpt hij in. De bassist geeft leiding op bescheiden, bijna onzichtbare wijze, hij staat tussen zijn mensen. Je mist hem pas als hij er niet is.
Begrenzend leiderschap
Begrenzend leiderschap is de stijl die bij aanvang van het herstel van een verwaarloosde organisatie wordt gehanteerd: duidelijke kaders en normen waar strak en consequent op wordt toegezien. Om dit te bewerkstelligen is de leidinggevende nabij en dichtbij.
Consistent leiderschap
Aanhangers van de consistente leiderschapsstijl willen daarom vermijden om ‘een te rol spelen’ en dingen juist ‘recht vanuit het hart’ doen. Hun streven is om eerlijk en rechtdoorzee te zijn, dingen te doen in overeenstemming met wie ze werkelijk zijn en niet in overeenstemming met de verwachtingen. In plaats van toe te geven aan eisen van buitenaf willen ze trouw blijven aan hun innerlijke kompas.
Democratisch leiderschap
Bij de democratisch leiderschapsstijl worden medewerkers aangemoedigd om onderling in discussie te gaan, naar consensus te streven en om met nieuwe ideeen te komen.
Destructief leiderschap
‘Destructief’ slaat op de negatieve gevolgen van leiderschapsgedrag. Die gevolgen zijn door de manager in de meeste gevallen niet zo bedoeld. Het ontbreken van actief leiderschap, zoals in het geval van management by exception of laissez-faire leiderschap, heeft schadelijke gevolgen die vergelijkbaar zijn met verwaarlozend ouderschap. Autoritair of intimiderend leiderschap met de bedoeling om de prestaties en productiviteit te verhogen hoeft niet de intentie te hebben om een persoon te kleineren, maar roept wel een negatieve reactie op. In alle vormen van destructief leiderschap gaat het om aanhoudend gedrag van managers.
Directief leiderschap
Kenmerkt zich door een hoge taakgerichtheid en een lage relatiegerichtheid. De stijl is sterk instruerend en gericht op het snel en efficiënt behalen van het beoogde resultaat.
Dienend leiderschap
Bij dienend leiderschap staat dienstbaarheid aan medewerkers, klanten en de gemeenschap centraal. Dienend Leiderschap is niet gebaseerd op macht, hiërarchie en status, maar veel meer op bewustwording, zingeving, ontwikkeling en groei van medewerkers.
Distributieve leiderschapsstijl
In de kern geeft de distributieve leiderschapsbenadering aan dat het leiderschap niet noodzakelijkerwijs bij één persoon belegd hoeft te worden. Maar het sluit dat ook niet uit. De centrale vraag is hoe het leiderschap het best verdeeld kan worden, dus op zo’n manier dat iedereen er voordeel bij heeft.
Dyadisch leiderschap
Het dyadisch leiderschap gaat over de kwaliteit van de relatie tussen twee individuen. Het gaat om het bewust omgaan met relaties om persoonlijke doelen te bereiken vanuit de goede keuze voor welke individuen van de in-group deel uitmaken leiden aantoonbaar tot ondersteuning, verbondenheid en commitment van de ander aan jouw persoonlijke doelen.
Emergent Leiderschap
Emergent leiderschap is leiderschap dat spontaan ontstaat, omdat de situatie daar om vraagt of dat mogelijk maakt. Emergent betekent spontaan opkomend.
Ethisch leiderschap
Leidinggevenden die ‘ethisch leiderschapsgedrag’ vertonen, geven het goede voorbeeld, communiceren pro-actief over morele kwesties en zijn consequent in het belonen en bestraffen van gewenst en ongewenst gedrag (ibidem).
Functioneel leiderschap
Functioneel leidinggeven betekent het geven van ‘dwingende’ vakinhoudelijke aanwijzingen aan medewerkers, ook aan medewerkers die buiten de eigen sturingslijn vallen.
Inclusief Leiderschap
Inclusieve leiders zijn leiders die durven sturen op overeenkomsten en op verschillen. Die in de spanning van conflicten stappen en niet aan de rand blijven toekijken hoe mensen zich door de ellende heen worstelen. Leiders die geen oplossingen hoeven te bieden, maar wel morele moed tonen door gesprekken aan te gaan en iedereen te horen.
Innovatief leiderschap
Innovatief leiderschap is begaan met onze gezamenlijke toekomst, heeft een groot besef van de betekenis van duurzaamheid (sociaal, ecologisch en economisch) en kan met passie innovaties leiden van de samenleving, organisaties en daarbij inclusief de dialoog aangaan met alle belanghebbenden.
Inspirerend leiderschap
Nelson Mandela, Freddy Heineken, John F. Kennedy, Martin Luther King. Krachtige, intrigerende leiders die er alles aan deden om alles uit zichzelf én de mensen om hen heen te halen door inspirerend leiderschap. Een inspirerend leider heeft aandacht voor de doelen en wensen van de medewerkers door te helpen om die op een goede manier te ontwikkelen.
Lean leiderschap
Een goede Lean-leider weet in welke richting de organisatie groeit, wat voor bijdrage Lean hieraan levert en legt dit duidelijk en pakkend uit. De Lean-leider is echt een voorbeeld, bijna een held, is concreet en open in zijn eigen rol en de uitkomsten, ook al vallen deze soms tegen. Door zijn aandacht voor de medewerkers op de werkvloer en zijn coachende rol zorgt hij voor de ontwikkeling van zijn medewerkers. Door de juiste interventies rondom proactieve inzet en het streven naar verbeteringen van medewerkers ontwikkelt en bevestigt hij het gewenste gedrag. Hij staat open voor suggesties, neemt deze in overweging en geeft feedback over de keuze om de suggestie wel of niet te implementeren.
Masculien leiderschap
Masculien leiderschap draait om de korte termijn, om duidelijke taken en resultaten. Vaak nuttig in tijden van crisis.
Meeuwen leiderschap
Bij de leiderschapsstijlen die zijn gebaseerd op Meeuwenmanagement, doet de leider het volgende: Aan komen fladderen, veel lawaai maken, en de mensen in vertwijfeling weer achter laten. Dat is wat een goede meeuwenmanager doet.
Menselijk leiderschap
Menselijk leiderschap, is leidinggeven met liefdevolle begrenzing en krachtige verbindingen. Met heldere kaders en dappere keuzes waar nodig. Vanuit het lef oprecht te luisteren en de bereidheid de eigen mening bij te stellen. Om zo als leider ook op afstand dichtbij te kunnen zijn.
Mosquito leiderschap
Een muskiet kan een wat vreemd dier zijn voor een leiderschapsmetafoor. Maar kijk eens naar de term ‘virale marketing’ of ‘het viraal verspreiden van ideeën’. Niemand wil natuurlijk een virus oplopen, maar waar het om gaat is dat bij Mosquito leiderschap de Lean leider viraal de verandering in mindsets gaat verspreiden door de organisatie te ‘infecteren’ met zijn ideeën en overtuigingen.
Natuurlijk leiderschap
Een natuurlijk leider verschilt in heel wat opzichten van een conventioneel leider. Het is meer een manier van zijn dan van doen. En het begint bij persoonlijk leiderschap. Zelfreflectie en inzicht in uw automatische gedragspatronen is daarbij cruciaal.
Operationeel leidinggeven
Een operationeel manager heeft oog voor de korte termijn, uitvoer van taken, planning en organisatie. De operationeel manager is vaak praktisch ingesteld en heeft een groot probleemoplossend vermogen in praktische zin.
Organisch leiderschap
De drijvende gedachte achter organisch leiderschap is dat oudere modellen van leiderschap te veel afhankelijk zijn van de enkeling of een kleine groep aan de top. Bij organisch leiderschap verschuift de focus van de persoon van de leider naar het proces in de groep. Leiders komen tevoorschijn in plaats van dat ze worden aangesteld. Richting, samenhang en actie ontstaan door gedeelde visie en waarden die voortkomen uit voortdurende en intensieve interactie tussen mensen in de organisatie. Organisch leiderschap is sterk afhankelijk van de mate waarin mensen zichzelf kunnen aansturen en motiveren.
Participerend leiderschap
Participatief leidinggeven is een stijl van leidinggeven waarbij de leidinggevende de medewerkers regelmatig uitnodigt om mee te denken, mee te praten en soms ook mee te beslissen. U schrijft uw medewerkers dus niet precies voor wat er moet gebeuren.
Persoonlijk leiderschap
Een van de meest bekende stijlen is natuurlijk het persoonlijk leiderschap. Bij persoonlijk leiderschap hebben principes als geloof in eigen kunnen, eerlijkheid, verantwoordelijkheid en samenwerking de overhand. Bedrijven zijn niet langer gebaat bij managementpraktijken, waarin het controleren en kort houden van medewerkers centraal staat.
Praktisch leidinggeven
Een praktisch leidinggevende geeft leiding aan mensen uit de praktijk en is daarbij verantwoordelijk voor de dagelijkse aansturing, werkplanning en teamresultaten. Een praktisch leidinggevende zorgt voor een voortdurende afstemming van middelen en werkwijzen op medewerkers en relaties binnen de organisatie om zo uiteindelijk een motiverend werkklimaat te bereiken.
Relatiegericht leiderschap
Bij de leiderschapsstijlen die op de relatie zijn gericht, draait het om het krijgen en behouden van harmonie en onderlinge verbondenheid.
Remote Leiderschap
Sinds de de coronacrisis wordt meer dan ooit op afstand gewerkt door professionals. Voor leidinggevenden betekent dit minder toezien op hoe het werk wordt gedaan. Remote leiderschap is leiderschap op basis van vertrouwen, medewerkers werken in hoge mate autonoom, worden afgerekend op resultaten en leidinggevenden ondersteunen medewerkers vanuit een coachende en faciliterende rol.
Resultaatgericht leiderschap
Resultaatgericht leidinggeven betekent dat de manager afdelingsdoelen vertaalt naar concrete resultaten, heldere verwachtingen schept, concrete afspraken maakt en medewerkers eigenaar maakt van afdelingsdoelstellingen.
Taakgericht leiderschap
De taakgerichte leider benadert zijn rol functioneel. Dit wordt ook wel transactioneel leiderschap genoemd. Deze leider gaat ervan uit dat teamleden vooral worden gemotiveerd door vormen van beloning. Teamleden zijn voor hem een middel tot uitvoering. Op vaak dominante wijze, soms zelfs autocratisch, geeft hij taak- en functiegerichte sturing aan medewerkers.
Transactioneel leiderschap
Transactioneel leiderschap richt zich op het ruilprincipe. In ruil voor het afleveren van goed en bevredigend werk binnen de afgesproken tijdslimiet, biedt de leidinggevende de medewerker een beloning voor zijn bijdrage. Deze beloning kan vertaald worden in extra loon, bonussen of de mogelijkheid tot extra inzetbaarheid. Transactioneel leiderschap is verwant aan de opvatting vanuit het Taylorisme dat ervan uitgaat dat medewerkers alleen gemotiveerd kunnen worden door belonen en straffen. Het eigenbelang van de leidinggevende en dat van de organisatie staat voorop.
Transformationeel leiderschap
Transformationeel leiderschap gaat ervan uit dat medewerkers hun motivatie niet alleen ontlenen aan extrinsieke factoren, maar ook aan intrinsieke factoren. Gedrag wordt niet alleen gemotiveerd door de beloningen, maar ook door het proces dat naar die beloningen leidt. Een leider moet daarom in staat zijn om ook zaken als normen, waarden, behoeften en capaciteiten te beïnvloeden.
Tribaal leiderschap
Uitgangspunt is dat de tribale leider handelt vanuit de zuivere bedoeling de gemeenschap te dienen. Daartoe stelt de leider anderen in staat hun kwaliteiten te ontwikkelen en te verbeteren. De leidinggevende streeft naar de voordelen van groepscohesie. Hij kweekt teamgeest, bouwt aan moreel, wij-gevoel en onderlinge afstemming. Hij betrekt de groep bij problemen, oplossingen en beslissingen.
Situationeel leiderschap
Een situationeel leider stemt zijn stijl van leidinggeven af op de projectmedewerker. Situationeel leiderschap berust op het goed kunnen inschatten van de voorkeuren, persoonlijkheidskenmerken en vaardigheden van individuele medewerkers.
Spiritueel leiderschap
Een spiritueel leider geeft leiding vanuit de essentie, de innerlijke bron. De spiritueel leider staat open voor wat er op hem afkomt en accepteert dat hij dingen ook niet weet. Bij leiderschapsstijlen die draaien om spiritualiteit handelt de manager vanuit een innerlijk kompas.
Veranderleiderschap
Veranderleiderschap draait binen het verandermanagement er uiteindelijk om ervoor te zorgen dat de grote meerderheid van de organisatie de visie omarmt en realiseert door een significante verandering in hun gedrag en, uiteindelijk, de cultuur van de organisatie.
Vitaal leiderschap
De leiderschapsstijl waarbij de vitaliteit van de medewerkers wordt bevorderd en behouden. Een vitale leider geeft het goede voorbeeld om met meer energie, motivatie en veerkracht in het leven te staan.
Volhardend leiderschap
Volhardend leiderschap gaat verder dan ‘steun van het topmanagement’: leiders moeten veranderende structuren en processen begrijpen en direct betrokken zijn bij de innovatieverspreiding. Volhardend leiderschap draait om accountability, transparantie en consistentie. Volhardende leiders moeten mensen continu verantwoordelijk (accountable) houden voor afgesproken processen en doelen.
Vrouwelijk leiderschap
Vrouwelijk Leiderschap gaat over leidinggeven aan uzelf. Het draait niet om ego’s, maar om het team en om kwaliteit, het is meer empathisch, verbindend en meer communicatief.
Bron: https://www.managementimpact.nl/artikel/alle-leiderschapsstijlen-op-een-rij/